„ODKŁADAJĄC RZECZY NA MIEJSCE. ŻYDOWSCY BRESLAUERZY I ICH PRZEDMIOTY”
OP ENHEIM, Wrocław
29/05 – 29/09/2024
Zapakowane rzeczy, tylko te najpotrzebniejsze lub cały dobytek – przedmioty codziennego użytku, meble, książki, pamiątki rodzinne, dzieła sztuki i nieoczywiste drobiazgi – wyjechały z rodzinami Haddów, Freundów, Herzów, Tischlerów, Zadików, Falków, Sklarzów, Peritzów i wielu innych z przedwojennego Breslau w czasie nazistowskich prześladowań. Podobnie jak ich właściciele, miały już nigdy nie wrócić.
Wystawa „Odkładając rzeczy na miejsce. Żydowscy Breslauerzy i ich przedmioty” była dostępna od maja do września 2024 r. w Domu dla Kultury OP ENHEIM we Wrocławiu. Było to pierwsze tego typu przedsięwzięcie w Polsce oparte na prywatnych zbiorach żydowskich rodzin z Breslau i tworzone we współpracy z nimi. Podczas czterech miesięcy trwania ekspozycji 2300 odwiedzających z 27 krajów mogło dowiedzieć się więcej o tym, jak wyglądało mieszczańskie życie żydowskie – to prywatne, religijne, kulturalne i zawodowe na przestrzeni XVIII, XIX i XX wieku.
Wystawa prezentowała niemal sto obiektów, fotografii i dokumentów użyczonych nam przez dwanaście rodzin dawnych Breslauerów, zaprzyjaźnionych z Fundacją Urban Memory, obecnie mieszkających w Belgii, Holandii, Izraelu, Niemczech, Szwecji, Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. Siła i wartość kulturowa prezentowanych przedmiotów tkwiła w ich powiązaniu z indywidualnymi, osobistymi historiami, wpisanymi jednocześnie w historię i topografię miasta. Wystawa objęła okres od XVIII wieku do dziś i była dostępna w języku polskim, angielskim i niemieckim.
Wystawie towarzyszyła interwencja artystyczna artystki Anny Schapiro, która pojawila się w samej kamienicy, dawnym żydowskim Domu Oppenheimów, gdzie obecnie znajduje się OP ENHEIM. Program wydarzeń towarzyszących obejmował spotkania z potomkami i potomkiniami rodzin breslauerskich Żydów.
Obejrzyj krótki film z otwarcia wystawy z relacjami rodzin
Pracujemy nad wersją internetową wystawy – rezultaty dostępne już niebawem.
Kuratorzy wystawy: dr Małgorzata Stolarska-Fronia i dr Maciej Gugała
Kluczowi konsultanci i eksperci: dr Felicitas Heimann-Jelinek, prof. Marcin Wodziński, dr Aleksandra Janus, dr Juliet D. Golden, dr Tamar Cohn Gazit, Stephen Falk, Donald Falk, Daniel Ljunggren
Producenci: Łukasz Adamski, Małgorzata Sobolewska
Zarządzanie projektem: Agnieszka Jabłońska (UMF) przy wsparciu Karoliny Jary (OP ENHEIM & Niemiecko-Polska Fundacja Ochrony Zabytków Kultury) oraz Tomasza Woydyłło (UMF)
Grafika i architektura wystawy: Musk Kolektyw
Konserwacja obiektów: Anna Szlasa-Byczek, Mateusz Jasiński
Tłumaczenia, redakcja i korekta tekstów: dr Juliet D. Golden, Anna Nowogońska, Steffen Wirsing
Wsparcie badawcze: dr Wojciech Tworek, Daniel Ljunggren, dr Monika Piechota, dr Danuta Płókarz, Celine Skrippek
Multimedia: Paweł Romańczuk – Małe Instrumenty (nagranie utworów z symfonionu; lektor PL), Anna Skotarczyk (montaż materiałów filmowych), Bartłomiej Szewczykowski (montaż i korekta audio), Steffen Wirsing (lektor DE)
PR i promocja: Martyna Chrzanowska-Przystupa i Dominika Fedyk-Wolanin (MH+), Maria Majchrowska (OP ENHEIM)
Program towarzyszący: Fundacja Akcelerator Obywatelski Spark
Partnerzy i finansowanie
Fundacja Urban Memory i Fundacja OP ENHEIM są współorganizatorami wystawy.
Partnerami projektu są: Niemiecko-Polska Fundacja Ochrony Zabytków Kultury, Viktor Oppenheim Haus, WOMAK Holding SA, Muzeum Architektury we Wrocławiu, Katedra Judaistyki im. Tadeusza Taubego Uniwersytetu Wrocławskiego, Fundacja Akcelerator Obywatelski Spark, Muzeum Miejskie Wrocławia oraz partnerzy projektu MultiMemo: FestivALT, Fundacja Zapomniane, JCC Warszawa, Fundacja Formy Wspólne, Fundacja Dokumentacji Cmentarzy Żydowskich, CEJI – A Jewish Contribution to an Inclusive Europe, Uniwersytet w Würzburgu oraz Hochschule für Jüdische Studien Heidelberg.
