“Materialność historii” to projekt digitalizacji 3D, dokumentacji, aktualizacji opisów, upowszechniania i promocji czterech największych i najbardziej reprezentacyjnych grobowców rodzinnych z XIX i XX wieku – Kauffmannów, Kolkerów, Cohnów i Schottlaenderów – znajdujących się na terenie Muzeum Sztuki Cmentarnej – Starego Cmentarza Żydowskiego przy ul. Ślężnej we Wrocławiu.
Dokumentacja cyfrowa pozwoli uwiecznić i spopularyzować ich wyjątkowy kunszt sztuki cmentarnej oraz będzie stanowić element edukacji o konkretnych rodzinach i społeczności żydowskiej przedwojennego Breslau/Wrocławia. Powstałe modele 3D będą służyć prezentacji grobowców szerokiej grupie odbiorców krajowych i zagranicznych przez internet oraz podczas wizyt na cmentarzu w terenie, aby przybliżać zwiedzającym zagadnienie digitalizacji dóbr kultury.
Projekt realizujemy we współpracy z Muzeum Sztuki Cmentarnej, oddział Muzeum Miejskiego Wrocławia na terenie Starego Cmentarza Żydowskiego przy ul. Ślężnej oraz Fundacją Akcelerator Obywatelski SPARK dzięki finansowaniu z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO Kultura).
Webinar – zapraszamy
Do końca grudnia będziemy udostępniać efekty naszej pracy – 4 modele 3D grobowców oraz ich zaktualizowane opisy, a tymczasem zapraszamy na webinar “Wirtualne dziedzictwo Wrocławia/Breslau – pamięć digitalizacji/ digitalizacje pamięci” prezentujący postępy prac digitalizacji w projekcie. Webinar odbędzie się już 19.12.2024 r. o godz. 18.00. W programie rozmowa pomiędzy partnerami projektu i ekspertem-praktykiem humanistyki cyfrowej. Wystąpią: dr Renata Wilkoszewska-Krakowska, kierowniczka Muzeum Sztuki Cmentarnej we Wrocławiu, Mariusz Librowski, prezes Fundacji SPARK odpowiedzialnej za digitalizację cyfrową grobowców, Agnieszka Jabłońska, dyrektorka Fundacji Urban Memory, a także dr Michał Hyjek – naukowiec na Wydziale Sztuki UKEN i twórca instalacji interaktywnych, badający m.in. wpływu cyfryzacji na odbiór dzieł sztuki.
Grobowce i rodziny
Cztery grobowce, które wspólnie z Muzeum Sztuki Cmentarnej wybraliśmy do dygitalizacji są jednymi z najcenniejszych zabytków na cmentarzu żydowskim przy ul. Ślężnej (dawnie Lohestrasse) we Wrocławiu, który funkcjonował w latach 1856 – 1943. Wszystkie są obiektami małej architektury, które zostały zaprojektowane przez znanych architektów. Trzy z nich również tworzą tzw. grobowce przyścienne, stanowiąc integralną część murów cmentarza. Ze względu na swoje walory znajdują się na głównej trasie zwiedzania nekropolii, opracowanej przez pracowników Muzeum Miejskiego Wrocławia.
GROBOWIEC SCHOTTLAENDERÓW
Grobowiec w stylu empire, w formie świątyni egipskiej, zbudowany z szarego granitu, z płytą inskrypcyjną z czerwonego granitu. Julius Schottländer (1835 – 1911), Anna Schottländer, z d. Galewsky (1846 – 1911) i Paul Schottländer (1870 – 1938).
Julius Schottländer – przedsiębiorca, właściciel wrocławskiego Domu Handlowego “Pod Świętym Hieronimem”, rozlewni wód mineralnych w Karlsbad (dzisiejsze Karlove Vary, Republika Czeska), wielu wrocławskich nieruchomości oraz dóbr ziemskich na Dolnym Śląsku, znany ze swojej filantropijnej działalności. Ufundował m. in. Dom Opieki Społecznej i Park Południowy. Patron jednej z wrocławskich ulic.
GROBOWIEC KAUFFMANNÓW
Grobowiec w formie kaplicy w stylu neomauretańskim, unikalny ze względu na styl i materiał. Wykonany z wielobarwnej cegły, zdobiony szkliwionymi detalami z terakoty i kolumnami z marmuru. Podwalina i tablice inskrypcyjne są wykonane z granitu.
Max Kauffmann (1855 – 1893) i Louise Kauffmann, z d. Hellft (1863 – 1942).
Max Kauffmann był kierownikiem wrocławskiej przędzalni bawełny, wnukiem i współwłaścicielem znanej firmy Meyera Kauffmanna, która odegrała istotną rolę dla Śląskiego przemysłu tekstylnego. Kauffmannowie mieli swoje fabryki włókiennicze m. in. w Jaworze, Świdnicy, Jedlince Zdroju, Głuszycy, Wałbrzychu oraz we Wrocławiu.
GROBOWIEC KOLKERÓW
Grobowiec w formie neoromańskiej świątyni, zbudowany z piaskowca z płytami inskrypcyjnymi z czerwonego granitu.
Heimann Kolker (1818 – 1880), Liebchen Kolker, z d. Elsner (?-?), Hugo Kolker (1845 – 1915), Natalie Kolker, z d. Glaser (1852 – 1921), Hubert Kolker (1885 – 1918).
Hugo i Bruno Kolker byli wrocławskimi przedsiębiorcami, właścicielami rafinerii oleju i fabryki smarów maszynowych oraz składnic handlowych z chemikaliami i tłuszczami. Byli także miłośnikami i kolekcjonerami dzieł sztuki. Hugo zgromadził zbiór płócien m.in. Pabla Picassa, Henri Mattisse’a oraz Edvarda Muncha, z którym utrzymywał kontakty. Więcej o kolekcji Hugo Kolkera możecie przeczytać na naszej stronie poświęconej żydowskim kolekcjonerom sztuki z przedwojennego Breslau/ Wrocławia > tutaj.
GROBOWIEC COHNÓW
Grobowiec neoklasycystyczny w formie tympanonu wspartego na kolumnach korynckich. Granit, marmur karraryjski, piaskowiec.
Louis Cohn (1843 – 1903), Margarethe Cohn, z d. Hainauer (1860 -1939), Ernestine Cohn, z d. Sachs (1851 – 1884), Martin Cohn (1873 – 1922).
Louis Cohn był właścicielem wrocławskiego domu handlowego Trautner przy Rynku nr 49 i ojcem historyka, profesora gimnazjalnego Willy’ego Cohna (1888 – 1941), autora znanego dziennika dokumentującego losy wrocławskiej społeczności żydowskiej w latach 1907 – 1941, opublikowanego fragmentarycznie pt. “Żadnego prawa – nigdzie. Dziennik z Breslau 1933–1941” (2010). W 1941 r. Willy Cohn wraz z żoną i dwoma małymi córkami został deportowany przez nazistów do Kowna, gdzie cała rodzina i grupa około 1000 osób z tego transportu została rozstrzelana.
O PROJEKCIE
Okres realizacji: 01/09/2024 – 31/12/2024
Partnerzy: Fundacja Urban Memory, Muzeum Sztuki Cmentarnej, oddział Muzeum Miejskiego Wrocławia na terenie Starego Cmentarza Żydowskiego oraz Fundacja Akcelerator Obywatelski SPARK.
Finansowanie: całościowy budżet projektu prowadzonego od września do grudnia 2024 r. to 125.890,00 zł, z czego 100.000,00 zł pochodzi ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (komponent: Odporność i konkurencyjność gospodarki, inwestycja A2.5.1: Program wspierania działalności podmiotów sektora kultury i przemysłów kreatywnych na rzecz stymulowania ich rozwoju) a 25.890,00 zł to wkład własny w projekt Fundacji Urban Memory.
